 |
Klodronian - szansą na przedłużenie życia chorych na raka
|
 | |
Informacja naukowa dla lekarzy
Badania wskazują, że leki z grupy klodronianów nie tylko hamują destrukcję tkanki kostnej spowodowaną przerzutami nowotworowymi do kości, ale również zapobiegają powstawaniu nowych przerzutów.
Klodronian – okazał się skutecznym lekiem redukującym liczbę przerzutów nowotworowych nie tylko do kości, ale i narządów miąższowych, głównie wątroby i płuc. Jak donoszą badania, poza leczeniem i zapobieganiem hiperkalcemii (zwiększonemu poziomowi wapnia w surowicy), klodronian opóźnia złamania patologiczne oraz im zapobiega, co pozwala ustrzec chorego przed unieruchomieniem. Dodatkowym efektem działania tego leku jest zmniejszenie bólu. Wspomagające leczenie tym lekiem ma więc istotny wpływ na poprawę komfortu życia chorego, zmniejsza stres związany z chorobą oraz zwiększa szansę na przedłużenie życia osób dotkniętych chorobą nowotworową.
|
|
Badania a skuteczność klodronianu
|
|
Badania kliniczne prowadzone nad zastosowaniem klodronianu w terapii wspomagającej chorych na raka piersi, szpiczaka mnogiego i raka prostaty dowiodły, że skutecznie zmniejsza on ilość powikłań kostnych i zapobiega powstawaniu nowych przerzutów, zarówno do kości i narządów miąższowych ( w obu przypadkach prawie o 50 proc.). Klodronian obniża poziom wapnia w surowicy i pozwala utrzymać jego właściwy poziom. Podczas terapii klodronianem poziom tego pierwiastka we krwi normalizuje się u 80 proc. pacjentów. Lek ten zmniejsza o 25-30 proc. ryzyko wystąpienia złamań i o 50 proc. częstość występowania epizodów hiperkalcemii (tab.1). Zapobiega utracie masy kostnej w obrębie kręgosłupa lędźwiowego i w szyjce kości udowej u pacjentek z rakiem sutka, przed i po menopauzie.
|
|
Stosowanie klodronianu w profilaktyce powikłań kostnych
|
Zasadne wydaje się również profilaktyczne stosowanie klodronianu. Wyniki badań wskazują, że u chorych z zaawansowanym miejscowo nowotworem piersi blisko 80 proc. chorych będzie miało przerzuty do kości. Podanie bifosfonianów może znacznie opóźnić wystąpienie zmian przerzutowych.
Skuteczność działania klodronianu w terapii profilaktycznej potwierdzają badania J.A.Kanisa („Bone”, vol. 19, nr 6 z 1996 r.). Przeprowadził on badanie kliniczne (podwójnie ślepa losowa próba, kontrolowana placebo) na 133 pacjentach, z których 66 otrzymywało klodronian w dawce 1600 mg dziennie przez okres 3 lat.
Wyniki jego badań pokazują, że klodronian znacznie redukuje ilość powikłań kostnych, w tym także występowanie nowych przerzutów do kości. Ryzyko złamań kości, epizody hiperkalcemii (zwiększony poziom wapnia w surowicy), konieczność napromieniania przerzutów, jak i operacyjnego leczenia, były mniejsze u chorych otrzymujących klodronian w porównaniu z grupą otrzymującą placebo: w grupie klodronianu przerzuty do kości zaobserwowano u 32 pacjentek, w grupie placebo u 63.
Wyniki badań Ingo J. Diela, opublikowane w „The New England Journal of Medicine” w sierpniu 1998 roku dowodzą, iż klodronian zmniejsza o 50 proc. liczbę nowych przerzutów do kości oraz narządów miąższowych a także wydłuża czas do progresji choroby. Odległe przerzuty wykryto u 21 kobiet z grupy klodronianu i u 42 kobiet z grupy kontrolnej. W grupie klodronianu przerzuty kostne rozwinęły się u 12 kobiet, zaś przerzuty do narządów miąższowych u 13, podczas gdy w grupie kontrolnej było 25 kobiet z przerzutami kostnymi i 27 z przerzutami do narządów miąższowych.
|
|
Skład
|
|
Klodronian to inhibitor resorpcji kości, dostępny w postaci dożylnej (ampułki 60 mg/ml) i doustnej (kapsułki 400 mg).
|
|
Wskazania
|
|
Preparat zarejestrowany jest do leczenia osteolitycznych przerzutów do kości oraz hiperkalcemii. Stosowany jest także we wspomagającym leczeniu bólów nowotworowych.
|
|
Mechanizm działania
|
|
Klodronian jest jednym z najlepiej przebadanych leków w leczeniu osteolizy nowotworowej. Zdolność klodronianu do hamowania procesu niszczenia kości u ludzi została potwierdzona w badaniach histologicznych, kinetycznych i biochemicznych. Dokładny mechanizm działania nie jest do końca wyjaśniony.
|
|
Przeciwwskazania
|
Przeciwwskazaniem do stosowania klodronianu jest nadwrażliwość na bifosfoniany. W postaci dożylnej leku nie należy stosować w ciężkiej niewydolności nerek. Nie należy go również podawać łącznie z innymi bifosfonianami. W czasie leczenia obowiązuje monitorowanie stężenia jonów wapnia, potasu i magnezu oraz czynności wątroby i nerek.
Nie wiadomo, czy klodronian może powodować uszkodzenie płodu, wpływać na płodność lub przenikać do mleka matki. Z tego względu więc leku nie należy stosować u kobiet w ciąży ani w okresie karmienia piersią, chyba że korzyści lecznicze przewyższają ryzyko powikłań.
|
|
Interakcje
|
Klodronianu nie należy przyjmować jednocześnie z lekami zawierającymi jony dwuwartościowych metali, np. lekami zobojętniającymi sok żołądkowy, preparatami wapnia, żelaza, magnezu, gdyż wówczas zmniejsza się jego wchłanianie.
Dlatego też nie wolno zażywać leku w trakcie posiłku ani popijać mlekiem lub wodą mineralną. Pomiędzy posiłkiem a podaniem leku trzeba zachować przerwę co najmniej jednej godziny (jeżeli to możliwe – nawet dwie godziny).
|
|
Działania niepożądane
|
|
Klodronian charakteryzuje się wysokim bezpieczeństwem i dobra tolerancją. Nie wywołuje zazwyczaj objawów ubocznych. U niektórych pacjentów (ok. 10 proc. zażywających lek) po podaniu doustnym, w początkowym okresie leczenia, wystąpić mogą łagodne zaburzenia żołądkowo-jelitowe: przemijające nudności, biegunka, zaparcia. Po podaniu dożylnym, obserwowany był odwracalny białkomocz, wzrost stężenia kreatyniny w surowicy.
|
|
Dawkowanie
|
W osteolizie i hiperkalcemii lek najczęściej stosuje się w dawce 1600 mg dziennie (2 kapsułki dwa razy dziennie). Kapsułki powinny być przyjmowane pomiędzy posiłkami, najlepiej godzinę przed lub dwie godziny po posiłku.
Jeżeli lek jest podawany doustnie w celu redukcji poziomu wapnia (w hiperkalcemii) dawka początkowa jest wyższa: 2400 – 3200 mg dziennie w dawkach podzielonych (3-4 dawki). Po ustabilizowaniu się poziomu wapnia porcję leku zmniejsza się do 1600 mg.
W postaci dożylnej preparat stosuje się zazwyczaj w leczeniu hiperkalcemii. U pacjentów z prawidłową funkcją nerek klodronian stosuje się we wlewach dożylnych 300 mg dziennie (jedna ampułka 5 ml). Zawartość ampułki należy rozpuścić w 500 ml soli fizjologicznej lub 5 proc. glukozy i podawać w powolnym wlewie przez około dwie godziny. Przed zastosowaniem należy uzupełnić płyny.
Po uzyskaniu prawidłowego poziomu wapnia (zwykle po 2-5 dniach) leczenie należy kontynuować dożylnie lub doustnie. Nie należy podawać leku dożylnie dłużej niż przez 10 dni.
Tab 1.
Częstość występowania złamań i hiperkalcemii u chorych z osteolitycznymi przerzutami do kości, leczonych doustnie klodronianem
|
�
|
Klodronian
(1600 mg / dzień)
|
Placebo
|
Autor |
| Złamania kręgosłupa |
84 złamań / 100 pacjento-lat |
124,1 złamań
/ 100 pacjento-lat
|
Paterson (pacjentki z rakiem piersi) |
|
Ciężka
Hiperkalcemia
|
28 epizodów / 85 chorych |
52 epizody / 88 chorych |
Paterson (pacjentki z rakiem piersi) |
| Złamania kręgosłupa |
80 złamań u 41
chorych / 264 chorych
(redukcja o ok.
30 proc.)
|
146 złamań u 60 chorych / 272 chorych |
McCloskey
(chorzy ze
szpiczakiem mnogim)
|
| Hiperkalcemia |
12 epizodów /
264 chorych
(redukcja o ok. 50 proc.) |
23 epizodów / 272 chorych |
McCloskey
(chorzy ze szpiczakiem mnogim)
|
|
|
.
|
|
Dodatkowe Informacje i pytania: Luiza Pasierowska
|
|
Nowotwory 
Białaczka 
