 |
Odchudzanie pomaga w leczeniu nadciśnienia
|
 | |
Nadciśnienie pierwotne zwane też samoistnym - nie ma jednoznacznych przyczyn. Osoby z takim nadciśnieniem są ogólnie zdrowe - ich reakcje fizjologiczne są poprawne, stan układu nerwowego jest prawidłowy, a pomimo to wysokość ciśnienia jest zbyt duża! Jako potencjalnych sprawców nadciśnienia wymienia się: dziedziczenie, (tj. występowanie nadciśnienia w bliskiej rodzinie), złą dietę pełną np. słonych potraw, otyłość, nadużywanie alkoholu, nikotynizm, stres, niezdrowy tryb życia, menopauzę, która przyśpiesza miażdżycę,. Nadciśnienie pierwotne dotyczy 80–90 proc. wszystkich osób z chorobą nadciśnieniową.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wartości pomiarów w spoczynku interpretujemy następująco:
- ciśnienie tętnicze normalne: skurczowe do 140 mm Hg, rozkurczowe do 90 mm Hg
- wartości graniczne( łagodne nadciśnienie ): skurczowe 140–160 mm Hg, rozkurczowe 90–95 mm Hg
- jednoznaczne nadciśnienie tętnicze: skurczowe powyżej 160 mm Hg i rozkurczowe powyżej 95 mm Hg
|
|
Choć nadciśnienie tętnicze nie boli, jest wielkim zagrożeniem dla zdrowia.
|
|
Zwiększony napór krwi na ścianki tętnic ułatwia procesy miażdżycowe i stale zagraża oderwaniem dużej płytki miażdżycowej a w konsekwencji zawałem lub udarem mózgu. Ostrzegawczymi sygnałami organizmu, mogącymi mieć związek z nadciśnieniem tętniczym, są: częste odczuwanie bólu głowy, ucisku w głowie, migotanie przed oczami, uczucie ogólnego, wewnętrznego niepokoju. Pomiarów ciśnienia krwi należy, więc dokonywać często, podczas każdej wizyty w gabinecie lekarskim.
|
|
Jakie działanie podejmie lekarz, jeśli stwierdzi nadciśnienie tętnicze?
|
|
W przypadku ujawnienia choroby nadciśnieniowej - bardzo ważne jest podjęcie leczenia. Jeśli chory cierpi na tzw. nadciśnienie tętnicze łagodne - lekarz częstokroć zaczyna kurację od tzw. niefarmakologicznych metod leczenia nadciśnienia, tj. przede wszystkim od analizy diety pacjenta i próby jej racjonalizacji. Również w trakcie leczenia tzw. jednoznacznego nadciśnienia tętniczego metody niefarmakologiczne są powszechnie stosowane, jako wspomagające. Po dłuższym czasie ich stosowania mogą niekiedy doprowadzić do normalizacji ciśnienia i odstawienia leków.
|
|
Dlaczego lekarze są przekonani do leczenia niefarmakologicznego?
|
|
Wynika to z ich doświadczenia w leczeniu chorych, jak też z udokumentowanych badań klinicznych. Wystarczy jednak powiedzieć, że lekarze Teksańskiego Instytutu Kardiologicznego (największy na świecie ośrodek leczenia chorób serca) - po przeprowadzeniu kilkuset tysięcy skomplikowanych zabiegów, takich jak: cewnikowanie serca, przeszczepy serca, „by passy”, itp. ogłosili przesłanie nawołujące lekarzy i pacjentów do zastosowania niefarmakologicznych metod leczenia i profilaktyki nadciśnienia.
|
|
Jakie wskazania zaproponowali pacjentom lekarze z Teksasu?
|
Po pierwsze - uświadomienie pacjentowi, że to on sam odpowiada za swe zdrowie i w znacznej mierze za przebieg choroby. Wiąże się z tym szereg wskazań niefarmakologicznych, których skuteczność zależy prawie wyłącznie od pacjenta. A mianowicie:
- Normalizację wagi ciała
- Zaprzestanie palenia
- Ograniczenie spożycia alkoholu
- Ograniczenie spożycia soli
- Utrzymanie odpowiedniego spożycia potasu
- Utrzymanie odpowiedniego spożycia wapnia i magnezu
- Ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych
- Regularną aktywność fizyczną i stosowanie technik relaksacyjnych
- Regularność odpoczynku nocnego
|
|
Czy odchudzanie jest skuteczną metodą normalizacji nadciśnienia tętniczego?
|
|
Wg. znanego kardiologa prof. dr med. Andrzeja Kalicińskiego - gdy pacjenci chudną, to wraz z utratą 10 kg ciężaru ich ciała - ich ciśnienie skurczowe spada o 20 mm Hg, oraz rozkurczowe o 10-15 mm Hg . Niektórzy lekarze praktycy twierdzą, że jeśli się ma 18 - 24 kg nadwagi - to „zrzucenie ich” może doprowadzić ciśnienie do wartości prawidłowych. Zresztą korzystne jest każde, nawet niewielkie zmniejszenie masy ciała, u tych osób, gdyż może spowodować obniżenie nadciśnienia.
|
|
Czy nadwaga jest ważnym problemem dla osób z nadciśnieniem?
|
|
Zdecydowanie tak. U około 50% chorych na nadciśnienie stwierdza się nadwagę, która uznawana jest przez wielu lekarzy, za okoliczność sprzyjającą chorobie nadciśnieniowej. Badanie na dużej grupie chorych w Polsce wykazały, że rosnącym wartościom nadciśnienia tętniczego towarzyszy wzrost wagi ciała, a ponadto rosnący poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Te ostatnie symptomy zwiastują rosnące ryzyko miażdżycy, choroby wieńcowej oraz zawałów i udarów. Ponadto u tych osób zaobserwowano częściej, niż u osób zdrowych gorszy prognostycznie androidalny typ otyłości.
|
|
Od czego zacząć odchudzanie?
|
Przede wszystkim od ustalenia - jaką mamy nadwagę. Najprostszym ze znanych wzorem na obliczenie nadwagi jest to algorytm określający poprawną (należytą) wagę ciała:
WAGA POPRAWNA (W KG) = mój wzrost (w cm) - 100 (współczynnik przeliczeniowy) Np. dla 170 cm wzrostu - wynosi ona: 170 – 100 = 70 kg.
Jeśli mamy taki właśnie wzrost i wagę 90 kg – to nadwaga wynosi 20 kg.
Dla osób, które chcą precyzyjnie określić swą nadwagę i stopień zagrożenia nadciśnieniem podajemy na końcu tekstu metodę posługiwania się wskaźnikiem BMI – zalecanym przez Światową Organizację Zdrowia (FAO).
|
|
Na ile kalorii można sobie pozwolić?
|
|
W walce z nadwagą najważniejsze jest ustalenie - na ile kalorii w diecie możemy sobie pozwolić. Magiczną liczbą w walce z nadwagą jest powszechnie uznana dieta 1000 kalorii. Mniej kalorii w dziennej diecie rodzi ryzyko dla zdrowia. A więcej? Jeśli jesz potrawy zawierające np. 2500 kalorii i nie chudniesz, ani tyjesz - to oznacza, że jesteś kobietą średniego wzrostu o lekkiej nadwadze i normalnej przemianie materii. A więc jedz mniej i schudniesz !
|
|
Walka z nadwagą wymaga obiektywnego, nieprzekupnego sędziego.
|
|
Jest nim oczywiście waga. Ale nie jedna, lecz dwie. Pierwsza to waga do żywności. Może być najprostsza i tania lub droga, z komputerem obliczającym automatycznie kalorie w potrawach. Druga, waga do mierzenia ubytku nadwagi ciała. Bez ich pomocy nie sposób się odchudzać.
|
|
Będąc na diecie niskokalorycznej wystrzegajmy się wysokokalorycznych, zasobnych w kaloryczne węglowodany pokarmów.
|
|
Zwracajmy uwagę na słodycz owoców i warzyw. Starajmy się jeść niskowęglowodanowe: greifruty, kwaskowe jabłka, ogórki, paprykę, botwinę, pory, rzodkiewki, sałatę zieloną, natkę pietruszki, pomidory, szpinak. Unikajmy wysokokalorycznych bananów, winogron, kasz, makaronów, nadmiaru pieczywa, ziemniaków, grochu, soi, itp.
|
|
Czy możemy stosować zamienniki słodyczy?
|
|
Tak, jest możliwe zastąpienie cukru innymi środkami słodzącymi, najczęściej stosuje się substancje intensywnie słodkie, takie jak aspartam czy acesulfam-K, które są około 200 razy słodsze od cukru i zawieraję niewiele kalorii. Wystarczy więc niewielki ich dodatek do uzyskania ulubionego smaku.
|
|
Zrzucanie kilogramów obciąża poważnie nasze zdrowie.
|
|
Bardzo ważne jest w związku z tym zapewnienie organizmowi niezbędnej ilości chudego białka, witamin i mikroelementów oraz odpowiednie zmniejszenie porcji węglowodanów i tłuszczów, (kasz, makaronów, tłustych mięs), jednak bez całkowitej eliminacji z diety chudego mięsa ryb i drobiu, czy niewielkich ilości gruboziarnistych kasz i chleba. Chorzy na cukrzycę i mający problemy z tarczycą mogą się odchudzać tylko pod nadzorem lekarza.
|
|
Planując posiłki starajmy się, aby było ich kilka - najlepiej pięć - równo rozłożone w czasie.
|
|
Trawienie też kosztuje kalorie i 5 małych posiłków to może być mniej niż trzy obfite. Jeśli pracujemy możemy przygotować sobie dwie porcje w specjalnych pojemnikach. Dzięki temu unikniemy wielu godzin przykrego poczucia głodu a organizm lepiej strawi mniejsze porcje pokarmu. Pamiętajmy przy tym, że więcej kalorii powinniśmy zjeść rano - mniej wieczorem.
|
|
Ważny jest dodatek witamin i mikroelementów,
|
|
zwłaszcza tych nieobecnych z produktów eliminowanych z naszej diety. tj. witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,E,D) i w ziarnach zbóż (witaminy z grupy B). Najlepiej używać preparatu wielowitaminowego zawierającego komplet minerałów przez 6 dni w tygodniu.
|
|
Czy odchudzać się szybko, czy powoli?
|
|
Przede wszystkim nie wolno chcieć od razu za dużo! Najlepiej tracić w każdym miesiącu od 1 do 1,5 kg. To tempo jest bezpieczne, jeśli zjada się codziennie co najmniej 1/4 kg owoców i 1/4 kg surówek z warzyw (zwłaszcza w/w niskowęglowodanowych, czyli niskokalorycznych) i wypija 1/2 litra chudego mleka (jogurtu, kefiru, maślanki.), chudy twaróg, itp. Dozwolone produkty mleczne mogą zawierać maksimum 0,5 % tłuszczu.
|
|
Czy picie jest dozwolone do woli?
|
|
Nie tylko dozwolone, lecz wręcz zalecane jest wypijanie codziennie przynajmniej 1,5 - 2 litry płynów. Najlepiej jeśli pijemy dużo wody mineralnej, niesłodzonych soków owocowych lub warzywnych, np. pomidorowego, słabej herbaty, itp.
|
|
Jedzmy zawsze siedząc, powoli, koncentrując się tylko na smaku potrawy.
|
|
Nie czytajmy, nie oglądajmy telewizji w trakcie jedzenia. Ta umożliwi dobre przeżucie i strawienie niewielkiej ilość kalorii, jaką konsumujemy. Dzięki temu w organizmie pozostaną wszystkie cenne składniki odżywcze a nie tylko kalorie - a wszystko lepiej strawimy i spalimy.
|
|
koniec
|
oprac. mgr Edward Ozga Michalski
konsultacja prof. dr hab. med. Andrzej Danysz
|
Nadciśnienie tętnicze krwi 
